Yeni elmi araşdırma mikroplastik çirklənməsinin yalnızca okean səthində deyil, Mariana Çuxuru kimi ən dərin nöqtələr də daxil olmaqla, bütün dəniz qatlarına yayıldığını üzə çıxarıb.
BAKU.WS haber global-a istinadən xəbər verir ki, 4 qitədən alimlərin qatıldığı tədqiqatda 2014–2024-cü illər arasında dünya okeanlarının 1885 fərqli nöqtəsindən nümunələr götürülüb. Nəticələr göstərib ki, mikroplastik hissəcikləri okeanın yalnız səthində deyil, dərin qatlarında da geniş yayılıb.
Tədqiqatçılar Sakit okeandakı Mariana Çuxurunda – təxminən 6700 metr dərinlikdə – hər kubmetrdə 13 min 500 mikroplastik hissəcik aşkar ediblər. Bu göstərici indiyədək qeydə alınan ən dərin mikroplastik çirklənməsi kimi tarixə düşüb.
Yaponiyanın Dəniz və Yer Elmləri Texnologiyaları Agentliyindən araşdırmaçı Şiyə Zhao bildirib ki, mikroplastiklərin ölçüləri çox kiçik olduğu üçün onlar suyun içində uzun müddət asılı qalır və bu da dəniz canlıları üçün ciddi risk yaradır.
Böyük plastik parçalar okean dibinə çökür, mikroplastiklər isə canlılarla daha sıx təmasda olur.
Araşdırmaya əsasən, mikroplastiklər təkcə çirkləndirici deyil, eyni zamanda okeanın təbii karbon dövranına da təsir edir. Bu da onların atmosfer və okean arasındakı balansı poza biləcəyini göstərir.
Elmi məqalənin dərc edildiyi "Nature" jurnalında qeyd olunub:
"Okeandakı mikroplastiklər əsasən geri alınmazdır və zamanla qalıcı hala gəlir."
2020-ci ildə aparılan başqa bir araşdırma isə Atlantik okeanında təxmin ediləndən 10 dəfə çox plastik çirklənməsinin olduğunu göstərmişdi.
Mikroplastiklər yalnız ətraf mühit üçün deyil, insan sağlamlığı üçün də artan bir təhdid sayılır. Çinin Zhejiang Kənd Təsərrüfatı və Meşəçilik Universitetinin tədqiqatına görə, bu hissəciklər insan orqanlarında aşkarlanıb və bəzi hallarda uşaqlıq boynu xərçəngi və toxuma zədələnmələri ilə əlaqələndirilir.
Alimlər bildiriblər ki, müxtəlif plastik növləri fərqli insan toxumalarında aşkar olunub və bu, sağlamlıq baxımından ciddi narahatlıq doğurur. Bununla belə, səbəb-nəticə əlaqəsinin tam müəyyən olunması üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.
