Mayın 2-i Ümumdünya Astma ilə Mübarizə Günüdür. Bu günün yaranma tarixi 1993-cü ildə ABŞ-ın Milli Ürək, Ağciyər və Qan İnstitutu, Milli Sağlamlıq İnstitutu və Ümumdünya Sağlamlıq Mərkəzi tərəfindən “Bronxial astmanın müalicəsi və profilaktikası qlobal strategiyası”nı müəyyənləşdirən işçi qrupunun formalaşdırılması ilə əlaqədardır.
Bəs, 2 mayda dünya daha hansı hadisələr baş verib?
1. 2 may 1808-ci ildə İspanyanın paytaxtı Madriddə məşhur "Dos de Mayo" qiyamı başladı. Madridin Fransa qoşunları tərəfindən işğalı və Napoleonun qardaşını İspaniya kralı elan etməsinə reaksiya göstərən yerli xalqın mücadiləsi zamanı yüzlərlə adam həlak oldu.
2. 1885-ci ilin 2 may tarixində Kastamonu Əbdürrəhman Paşa liseyinin təməli atıldı. Bu məktəb Türkiyədə açılan ilk rəsmi lisey sayılır.
3. 2 may 1892-ci ildə Rusiya İmperiyasında, Kiyevdə ilk dəfə elektrikli tramvay işə düşüb. Bu tramvay hərbi mühəndis, sahibkar Amand Struve tərəfindən yaradılıb.
4. 1919-cu ilin bu günündə ABŞ-da ilk sərnişin hava xətti açılıb. “Mercury Air Service” aviaşirkəti “Junkers-Larsen JL-6” təyyarəsi ilə Los-Ancelesdən San-Dieqoya və Santa-Katalina adasına uçuşlar həyata keçirib.
5. 1926-cı ilin 2 mayında Atlantik okeanının iki sahili arasında ilk faks mesajı göndərilib.
6. 1982-ci ildə Folklend adası uğrunda müharibənin gedişatında Britaniyaya məxsus “Konkverer” sualtı qayığı Argentinanın hərbi dəniz qüvvələrinin iftixarı sayılan “General Belqrano” kreyserini batırdı. Üç torpedo atəşindən 36 saat sonra gəmi Cənubi Atlantikanın sularına qərq olub.
7. 2 may 2011-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatları Silahlı Qüvvələrinin Pakistanın Abbottabad şəhərində açdığı atəş nəticəsində Usame bin Laden öldürülüb.
8. 2 May- Ümumdünya Ton Balığı Günüdür. Bu qərar 2016-cı ilin dekabrında BMT Baş Assambleyasının qərarı ilə planetimizin əhalisinə bu növ balıqların dəyərini, qarşılaşdığı təhlükələri, iqtisadi və sosial faydaları barədə məlumatlandırılmaları məqsədilə qəbul edilmişdir.
2 mayda həm də bu tarixi şəxsiyyətlər xatırlanır:
1. Bu gün Avropada intibah dövrü incəsənətinin dahi nümayəndələrindən biri – rəssam, şair, ixtiraçı və mühəndis Leonardo de Vinçinin xatirə günüdür. O, 1519-cu ilin bu günündə vəfat edib.
2. “Fizikada eksperiment dahisi” adlanan amerikalı alim Robert Vud 1868-ci ilin bu günü Konkord şəhərində dünyaya gəlib.
3. Azərbaycanın ilk qadın rejissoru Qəmər Salamzadə 1908-ci ilin 2 mayında dünyaya gəlib.
4. Azərbaycanın teatr və kino aktyoru, Əməkdar artist Məmməd Sadıqov 2 may 1913-cü ildə dünyaya göz açıb.
5. Azərbaycan teatr və kino aktrisası, Əməkdar artist Ətayə Əliyeva 1920-ci ilin bu günündə anadan olub.
6. Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini, diplomat, “ADA Universitetinin rektoru. Hafiz Paşayev 2 may 1941-ci ildə dünyaya gəlib.
7. Azərbaycan əsilli opera müğənnisi, dramatik tenor, Azərbaycanın Xalq artisti, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının direktoru Yusif Eyvazov 1977-ci ilin bu günündə anadan olub.
8. Azərbaycan dirijoru, Azərbaycan televiziyası və radiosunun kamera orkestrinin rəhbəri, Azərbaycan SSR xalq artisti, Dövlət mükafatları laureatı, professor Nazim Rzayev 2006-cı ildə vəfat edib.
9. Azərbaycanlı heykəltaraş, Xalq rəssamı, Əməkdar incəsənət xadimi Tokay Məmmədov 2 may 2018-ci ildə 91 yaşında dünyasını dəyişib.
Surxay Atakişiyev, Bizim.Media
