Prezident İlham Əliyev: “Biz həm Şimal-Cənub, həm Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizləri vasitəsilə qarşılıqlı ticarəti stimullaşdıra bilərik”
Azərbaycan ilə Vyetnam bir sıra beynəlxalq və regional məsələlərdə vahid mövqedən çıxış edirlər. Hər iki ölkə Qoşulmama Hərəkatının fəal üzvləridir və bu təşkilat çərçivəsində suverenlik, ərazi bütövlüyü və daxili işlərə qarışmama prinsiplərinin müdafiəsində oxşar mövqe sərgiləyirlər. Azərbaycan 2019–2023-cü illərdə bu Hərəkatın sədri kimi çıxış edərkən, Vyetnam Azərbaycanın təşəbbüslərini dəstəkləmişdi. Vyetnam, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri çərçivəsində ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini rəsmi bəyanatlarda ifadə edib. Azərbaycan da öz növbəsində, Vyetnamın müvafiq məsələlərdə suverenliyinə hörmət etdiyini vurğulayıb. Hər iki dövlət BMT Nizamnaməsinə əsaslanan beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə hörmətlə yanaşır, dövlətlərin daxili işlərinə qarışmama, mübahisələrin dinc yolla həlli və beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi prinsipini dəstəkləyir. Bu haqda Prezident İlham Əliyev Vyetnam Sosialist Respublikası Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi To Lamın 7 may 2025-ci ildə Azərbaycana səfəri zamanı mətbuata verdiyi bəyanatda dövlətimizin mövqeyini açıqlayıb: “Yəni bu gün bir çox istiqamətlər üzrə apardığımız müzakirələr əsnasında görürük ki, fikir ayrılığı yoxdur. Əksinə, biz demək olar ki, vahid mövqedən çıxış edirik. Baxışlarımızda da bir çox oxşarlıq var. Baxmayaraq ki, aramızdakı məsafə kifayət qədər uzundur, bizi birləşdirən nəqliyyat infrastruktur layihələri haqqında da bu gün danışdıq. Biz həm Şimal-Cənub, həm Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizləri vasitəsilə qarşılıqlı ticarəti stimullaşdıra bilərik. Bir sözlə, əminəm ki, səfərin çox gözəl nəticələri olacaq. Bizim hörmətli qonağımız ilk dəfədir ki, Azərbaycanda səfərdədir. Səfər vaxt baxımından qısa olsa da, məzmun nöqteyi-nəzərindən kifayət qədər zəngindir. Bu gün bizim işimiz davam etdiriləcək. Sabah da hörmətli Baş katibin səfəri davam edəcək. Əminəm ki, öz vətəninə Azərbaycandan ən xoş təəssüratlarla qayıdacaq”.
Azərbaycan və Vyetnam, inkişaf etməkdə olan ölkələr olaraq, ədalətli beynəlxalq ticarət sisteminin qurulması və texnologiyaya bərabər çıxış kimi məsələlərdə oxşar yanaşmalara malikdirlər. Bu baxımdan da beynəlxalq platformalarda bir-birini dəstəkləyirlər. Bu vahid mövqelər, iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın dərinləşməsi üçün güclü əsas yaradır.
To Lamın Azərbaycana səfəri, iki ölkə arasında mövcud olan əlaqələrin daha da inkişaf etdirilməsi və yeni əməkdaşlıq sahələrinin açılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu səfər, həmçinin beynəlxalq arenada ölkələrimizin birgə fəaliyyətinin gücləndirilməsinə də töhfə verir. Prezident İlham Əliyev bəyanatında Vyetinam lideri ilə bərpaolunan enerji növlərinin istehsalı ilə bağlı fikir mübadiləsi apardıqlarını da vurğulayıb: “Mən hörmətli qonağımıza bildirdim ki, Azərbaycanın bu sahədə çox böyük imkanları, potensialı var. İmzalanmış kontraktlar 5 il bundan sonra bizə 6500 meqavat gücündə yeni enerji, təmiz enerji güclərini qazandıracaq və Vyetnam şirkətlərini investisiya qoymağa dəvət etdik. Eyni zamanda, Azərbaycan tərəfinin Vyetnamda bərpaolunan enerji növlərinə sərmayə qoymağa hazır olduğunu bildirdim”. Bu müzakirələr, hər iki ölkənin enerji siyasətində yaşıl transformasiyaya keçid və əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi məqsədini daşıyır.
Azərbaycan, bərpa olunan enerji sahəsində böyük potensiala malikdir. Ölkə, günəş və külək enerjisi sahələrində 9 min meqavata yaxın təsdiq edilmiş enerji potensialına sahibdir. Xüsusilə, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrində bu sahədə böyük imkanlar mövcuddur. Xəzər dənizində isə külək enerjisinin potensialı 157 min meqavat səviyyəsində qiymətləndirilir. Vyetnamın da bərpa olunan enerji sahəsində inkişaf etməkdə olan bir ölkə olduğu nəzərə alınarsa, Azərbaycan və Vyetnam arasında bu sahədə əməkdaşlıq, hər iki ölkənin enerji təhlükəsizliyini gücləndirə və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə mühüm addım ola bilər.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan və Vyetnam arasında bərpa olunan enerji sahəsində əməkdaşlıq, regional enerji bazarlarında yeni imkanlar yaradaraq, hər iki ölkənin iqtisadi inkişafına müsbət təsir göstərə bilər.
To Lamın səfəri çərçivəsində Azərbaycan ilə Vyetnam arasında imzalanmış sənədlər, iki ölkə arasında əlaqələrin möhkəmlənməsi və yeni əməkdaşlıq sahələrinin inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu sənədlər, iqtisadi, hüquqi, nəqliyyat və hüquq-mühafizə sahələrində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişafına yönəlmişdir.
Azərbaycanın Dövlət Statistika Komitəsi ilə Vyetnamın Ümumi Statistika İdarəsi arasında imzalanmış bu sənəd, statistik məlumatların toplanması, təhlili və mübadiləsi sahəsində əməkdaşlığın inkişafını nəzərdə tutur. Bu, hər iki ölkənin iqtisadi siyasətlərinin təkmilləşdirilməsi və qərar qəbuletmə proseslərinin dəstəklənməsi baxımından vacibdir.
Azərbaycan və Vyetnam arasında hava nəqliyyatı əlaqələrinin inkişafına yönəlmiş bu sənəd, birbaşa uçuşların təşkilini və müvafiq hüquqi çərçivənin yaradılmasını nəzərdə tutur. Bu, turizm və ticarət əlaqələrinin gücləndirilməsi üçün mühüm addımdır. Azərbaycanın Baş Prokurorluğu ilə Vyetnamın Ali Xalq Prokurorluğu arasında imzalanmış əməkdaşlıq memorandumu, transnasyonal cinayətkarlıqla mübarizə, ictimai maraqların qorunması və peşəkar hazırlığın artırılması sahələrində birgə fəaliyyətin təmin edilməsini məqsəd qoyur. Azərbaycanın KOBİA qurumu ilə Vyetnamın Beynəlxalq Biznes Əlaqələri Klubu arasında imzalanmış sənəd, kiçik və orta bizneslərin qarşılıqlı inkişafı və təcrübə mübadiləsini təşviq etməyi hədəfləyir.
Bu sənədlər, Azərbaycan və Vyetnam arasında əlaqələrin daha da dərinləşdirilməsi və müxtəlif sahələrdə qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Onlar, hər iki ölkənin iqtisadiyyatlarının diversifikasiyası, hüquq sistemlərinin təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi istiqamətində mühüm addımlardır. Bu inkişaflar, həmçinin regional və qlobal səviyyədə sülh və əməkdaşlığın təşviqinə töhfə verə bilər.
Qasımov Səyavuş Kamran oğlu, Avrasiya Universitetinin rektoru, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
