İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Azərbaycana mayın 7-nə planlaşdırılan uçuşunu təxirə salıb. Baş nazirin ofisi buna səbəb kimi Suriyadakı gərgin vəziyyəti göstərib. Mayın 2-nə keçən gecə İsrail şimal qonşusuna bu ilin əvvəlindən bəri ən güclü hava hücumu dalğasını həyata keçirib. Onların məqsədi keçid hökumətinə sadiq silahlı qruplar tərəfindən aprelin 29-da başlanan Suriya druzlarının qırğınının qarşısını almaq olub. Cənab Netanyahunun ofisinin Kommersant-a izah etdiyi kimi, Suriyada druzları qorumaq İsrailin öz druz icmasına verdiyi öhdəlikdir.
Baş nazirin ofisi Benyamin Netanyahunun mayın 7-dən 11-nə planlaşdırılan Azərbaycana səfərini müvəqqəti olaraq təxirə saldığını açıqlayıb. Onun bəyanatında deyilir ki, qərar “Qəzza və Suriyada baş verən hadisələr, həmçinin təhlükəsizlik və diplomatiya sahələrində gərgin gündəmə görə” qəbul edilib.
İsrailin Walla nəşri aydınlaşdırdığı kimi, cənab Netanyahu ilk növbədə Türkiyənin hava məkanını “Sion Qanadı” hökumət təyyarəsi üçün bağlamaq qərarına görə səfəri ləğv etmək məcburiyyətində qalıb. Baş nazir əvvəlcə alternativ marşrut - Yunanıstan və Bolqarıstan üzərindən uçuş nəzərdən keçirdi, lakin sonradan bu variant rədd edildi.
Ankaranın baş nazirin təyyarəsinin yolunu bağlaması faktını Türkiyə prezident administrasiyası yanında Dezinformasiya ilə Mübarizə Mərkəzi də təsdiqləyib. O, baş nazirin təyyarəsi üçün xüsusi icazənin verilmədiyini açıqlayıb.
Qadağa hətta Azərbaycanın son aylarda Suriya münaqişəsi ilə bağlı İsrail və Türkiyə arasında gərginliyi yumşaltmağa çalışdığı bir vaxta təsadüf edib.
Mayın 2-də İsrail Müdafiə Qüvvələrinin (IDF) hava qüvvələri şimal qonşusunun bir sıra əyalətlərinə bir neçə dəfə zərbələr endirib. İsrail mediası əməliyyatı bu ilin əvvəlindən bəri ən böyük əməliyyat kimi qiymətləndirib. Cənab Netanyahunun ofisinin bildirdiyinə görə, təyyarə xəbərdarlıq məqsədilə Dəməşqin prezident sarayının yerləşdiyi ərazini qəsdən bombalayıb.
İsrail hakimiyyətinin məlumatına görə, hərbi fəaliyyətə suriyalı druzların məskunlaşdığı ərazilərdə törədilən qırğınlar səbəb olub.
Aprelin 29-dan Suriyanın keçid hökumətinin birləşmələri druz icmasının üzvlərinə qarşı terror kampaniyasına başlayıb. Bu, sosial şəbəkələrdə druz fiqurlarından birinin Məhəmməd peyğəmbəri təhqir etdiyi iddia edilən audio yazının yayılmasından sonra baş verib. İsrail mənbələrinin məlumatına görə, qırğınlarda 70-dən çox adam ölüb.
Ayrı-ayrılıqda, İDF "düşmən qüvvələrinin druz kəndlərinə soxulmasının qarşısını almaq" üçün Suriyanın cənubuna qüvvələr yerləşdirdiyini bildirib. Hərbçilər “müxtəlif ssenarilərə” hazır olduqlarını vurğulayıblar. Bununla belə, İsrail ordusunun mətbuat xidməti “Kommersant”ın Əsəd rejiminin süqutundan sonra 2024-cü il dekabrın 8-dən sonra İsrailin sərhəddə yaratdığı “təhlükəsizlik zonası”nda ordu hissələrinin Suriyada yeni əraziləri zəbt edib-etmədiyi və ya mövqelərini gücləndirdiyi ilə bağlı sualına cavab verməkdə çətinlik çəkib.
İstənilən halda, İDF-nin əməliyyatı geniş vüsət alır. Ordunun mətbuat xidməti xəbər verir ki, israillilər yaralı druzları İsrailin tibb müəssisələrinə təxliyyə etmək üçün Əs-Suveyda əyalətinə basqın ediblər. İndi i24 kanalının məlumatına görə, İsrail Suriyada öz səhra xəstəxanasını yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirir. i24 xəbər verir ki, İsraildəki druz icmasının lideri Müafak Tarif də daxil olmaqla bir sıra şəxsiyyətlər cənab Netanyahuya müraciət edərək, druzlara daha ciddi yardım göstərməyi xahiş ediblər.
İsrail baş nazirinin ofisinin müşaviri Dmitri Gendelmanın müsahibəsində vurğuladığı kimi, İsrail suriyalı druzlara qarşı hücumlara icazə vermək niyyətində deyil. "Bu, kökləri və taleyi sərhədin o tayındakı druzlarla qırılmaz şəkildə bağlı olan İsraildəki druz icması qarşısındakı sarsılmaz məsuliyyətimizin bir hissəsidir" deyə mənbə izah edib. İsrail hökumətinin Dürzi əhalisinin kompakt yaşadığı ərazilərə quru qoşunlarını göndərməyə hazır olub-olmaması ilə bağlı suala cavab olaraq, Gendelman vurğulayıb ki, İsrail “Yaxın Şərq regionunda öz milli maraqlarını qorumaq üçün lazım olan hər şeyi edəcək”.
İndi Kan Yayım Korporasiyasının məlumatına görə, İsrail Suriyada bombardman üçün yeni hədəflərin siyahısı üzərində işləyir. Bu məlumatlara görə, bura həm hərbi obyektlər, həm də dövlət qurumları daxildir. Üstəlik, Kanın iddia etdiyi kimi, yəhudi dövləti hazırda Suriyanın cənubundakı druzlar bölgəsini öz bufer zonasının bir hissəsi kimi görür.
Hərbi hədəflərin siyahısını genişləndirmək İsraillə Türkiyə arasında birbaşa toqquşmaya səbəb ola bilər.
Mayın 2-də Ankara artıq nümayiş etdirdi ki, o, dost Suriya rəhbərliyini çətinliklə tərk etməyəcək. Bu gün Türkiyə ordusu İDF təyyarələrinin Suriya səmasında fəaliyyət göstərməsinin qarşısını almaq üçün elektron müharibədən istifadə etməyə cəhd edib.
Suriyanın keçid prezidenti Əhməd əl-Şaraa son hadisələr zamanı Vəqf Nazirliyində "mötədil dini diskursun təşviqi" və dini tolerantlığın gücləndirilməsini müzakirə etmək üçün danışıqlar aparıb. Amma bu, çətin ki, Suriyadakı druz icmasını arxayınlaşdırsın. Onun İsrail Hayomla danışan nümayəndələri deyirlər ki, onlar Suriyada dinlərarası barışıq planları ilə razılaşmayan cənab əl-Şaraa tərəfdarlarının yeni hücumlarından qorxurlar.
V.VƏLİYEV
