Dünyanın ən böyük şəhəri hansıdır? İntuitsiya sizə bunun Asiyada bir yerdə olduğunu söyləyə bilər, bu yaxşı bir fikirdir – amma bununla bağlı çox seçim var.
37 milyon əhalisi olan Tokio adətən lider sayılır. Ancaq burada bir neçə nüans var. Dünyanın ən böyük şəhərlərinə gəldikdə, hesablama demək olar ki, həmişə şəhərin özünün inzibati sərhədlərini deyil, həm də onun aqlomerasiyasını, yəni iqtisadi cəhətdən əsas şəhərə birbaşa bağlı olan bütün yaxınlıqdakı şəhər və kəndləri əhatə edir. Tokionun timsalında, şəhərin özünün cəmi 9,5 milyon əhalisi var.
Əhalini müstəsna olaraq şəhərin inzibati hüdudları daxilində hesablasaq və aqlomerasiyanı nəzərə almasaq, vəziyyət sadələşmir, əksinə, daha da mürəkkəbləşir. IFL Science-in yazdığı kimi, bir bələdiyyə daxilində əhalinin sayına görə planetin ən böyük şəhəri 32 milyon əhalisi olan Çonqinqdir. Bu, Çində həm “şəhər”, həm də “region” olan mərkəzdən idarə olunan bir bələdiyyədir.
Sahəsi 82,400 kvadrat kilometrdən çox olan Cunçin ərazi baxımından Ukraynanın üç orta bölgəsinə bərabərdir. Nəhəng şəhərdir, elə deyilmi? Xeyr, bu deyil! Çünki Cunçin sözün adi mənasında şəhər deyil. Bu, birbaşa Çin hökumətinə tabe olan bir bələdiyyədir. Fakt budur ki, Çin qanunlarında şəhər və ya kənd kimi inzibati vahid yoxdur. Sadəcə olaraq müxtəlif səviyyəli inzibati-ərazi vahidləri mövcuddur – əyalətdən (və ya onun ekvivalentindən) mahala (və ya onun ekvivalentinə) qədər.
Cunçinin sıx şəhər inkişafı torpaq sahəsinin 2%-dən azını təşkil edir və orada cəmi 20 milyon insan yaşayır, onların yarısı “kiçik Cunçin” adlandırıla bilən yerdə, qalanları isə Cunçin Bələdiyyəsinin digər “şəhərlərində” yaşayır. Beləliklə, dünyanın faktiki olaraq ən böyük şəhəri hansıdır – Cunçin, yoxsa Tokio? Lakin aqlomerasiya olmadan yalnız sıx şəhər inkişafı əhalisini hesablasaq, lider 25 milyon əhalisi ilə Şanxaydır. Çünki Şanxay birbaşa mərkəzi hökumətə tabe olan bələdiyyə ilə eyni hüquqi statusa malik olsa da, əhalinin sıxlığı Cunçindən köklü şəkildə fərqlənir. Şanxayın sahəsi cəmi 6300 kvadrat kilometrdir və demək olar ki, tamamilə şəhərsalma və ya tipik bir şəhərətrafı ərazidir. Əslində, bu, həqiqətən bir böyük şəhərdir – bizim dövrümüzdə əhalinin sayına görə planetin ən böyük şəhəridir. Ancaq ərazinə görə, Çunçin dünyanın ən böyük şəhəridir.
//Samir Qurbanov, Editor.az
