Dünya sürətlə rəqəmsallaşdığı bir dövrdə mədəniyyət sahəsinin bu transformasiyadan kənarda qalması mümkün deyil. AzPost bildirir ki, Azərbaycanda son illərdə muzeylər, kitabxanalar, arxivlər və mədəniyyət obyektləri rəqəmsal platformalara inteqrasiya edilməyə başlayıb. Lakin bu proses hələ də sistemli və dərinmiqyaslı deyil.
Rəqəmsallaşma mədəni irsin qorunması, əlçatanlığın artırılması və beynəlxalq auditoriyaya çıxış baxımından əhəmiyyətli vasitədir. Bu texnologiya vasitəsilə nadir əlyazmalar, etnoqrafik kolleksiyalar və tarixə dair sənədlər itmək təhlükəsindən xilas edilə və geniş auditoriyaya təqdim oluna bilər.
Hazırda Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən bir sıra muzey eksponatlarının rəqəmsal formatlara keçirilməsi ilə bağlı təşəbbüslər var. Lakin bu təşəbbüslər çox zaman layihə səviyyəsində qalır və vahid rəqəmsal ekosistem yaradılmır. Yəni vətəndaş eyni platformadan həm muzeyləri, həm kitabxanaları, həm də arxivləri axtara bilmir.
Bundan əlavə, regionlarda yerləşən mədəniyyət obyektləri bu prosesdən demək olar ki, tamamilə kənarda qalıb. İnternet sürəti, texniki baza və kadr çatışmazlığı regionlardakı muzey və kitabxanaların rəqəmsallaşmasına əngəl yaradır. Halbuki yerli mədəniyyət nümunələri milli kimliyimizin vacib hissəsidir.
Rəqəmsallaşmanın başqa bir mühüm tərəfi də interaktivlikdir. Rəqəmsal sərgilər, virtual turlar və artırılmış reallıq texnologiyaları istifadəçi təcrübəsini daha cəlbedici edir və xüsusilə gənc nəslin marağını artırır. Təəssüf ki, bu imkanlardan Azərbaycanda çox az istifadə olunur.
Azərbaycanın zəngin mədəni irsini yalnız fiziki sərhədlərlə məhdudlaşdırmaq bu sərvətin dəyərini azaltmaq deməkdir. Rəqəmsallaşma isə bu sərhədləri aradan qaldırmaq və mədəniyyətimizi dünyaya tanıtmaq üçün unikal fürsətdir.
Gələcək üçün əsas məsələ – koordinasiyalı, texnoloji baxımdan təmin olunmuş və davamlı rəqəmsallaşma siyasətinin tətbiqidir.
