Həyatımızda böyük dəyişikliklərə nail olmaq üçün bəzən kiçik və davamlı addımlar kifayət edir. Bu yanaşma, vərdişlərin formalaşması və onların gücü haqqında aparılan elmi araşdırmalarla da təsdiqlənir.
Vərdişlərin formalaşması və onların gücü
Sosial psixoloq Wendy Wood-un araşdırmalarına görə, gündəlik davranışlarımızın təxminən 43%-i vərdişlərdən ibarətdir. Bu vərdişlər, müəyyən bir kontekstdə təkrarlanaraq avtomatik hala gəlir və bu, qərar vermə prosesini asanlaşdırır. Məsələn, hər gün eyni yolda işə getmək və ya səhər diş fırçalamaq kimi davranışlar zamanla avtomatikləşir.
James Clear-in "Atomic Habits" kitabında isə vərdişlərin formalaşması üçün dörd əsas mərhələ qeyd olunur: işarə, istək, cavab və mükafat. Bu döngə, vərdişlərin necə formalaşdığını və necə dəyişdirilə biləcəyini izah edir.
Kiçik dəyişikliklərin böyük təsiri
Clear-in fikrincə, hər gün 1% yaxşılaşmaq, bir il ərzində 37 dəfə daha yaxşı olmaq deməkdir. Bu, kiçik və davamlı dəyişikliklərin uzunmüddətli təsirini göstərir.
Vərdişlərin formalaşması üçün strategiyalar
1. İki dəqiqə qaydası: Yeni bir vərdişə başlamaq üçün onu iki dəqiqəlik bir fəaliyyətə çevirmək tövsiyə olunur. Məsələn, “hər gün kitab oxumaq” əvəzinə “gündə iki dəqiqə kitab oxumaq” kimi.
2. Vərdiş yığımı: Mövcud bir vərdişin ardınca yeni bir vərdiş əlavə etmək. Məsələn, “səhər diş fırçaladıqdan sonra 5 dəqiqə meditasiya etmək” kimi.
3. Zənciri qırmamaq prinsipi: Hər gün yeni vərdişi yerinə yetirdikdə bir “X” işarəsi qoyulur və məqsəd bu zənciri qırmamaqdır. Bu üsul, motivasiyanı artırır və vərdişi davamlı hala gətirir.
Maya Hüseynova
