Gün ərzində uzun müddət yatmaq bəzən sadəcə həyat tərzi və ya şəxsi seçim kimi qəbul edilsə də, bu hal bir çox hallarda sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər.
Pravda.az bildirir ki, həddindən artıq yuxu fiziki və zehni sağlamlıq üzərində mənfi təsirlər buraxa, insanın gündəlik həyat keyfiyyətini azalda bilər.
Araşdırmalara görə, 9 saatdan çox yatan şəxslərdə yorğunluq, depressiya və diqqət çatışmazlığı halları daha çox müşahidə olunur. Eyni zamanda, bu vəziyyət kökəlməyə də səbəb ola bilər.
Çox yatmağın səbəbləri nələrdir?
Həddindən artıq yuxu bir çox fərqli səbəblə əlaqəli ola bilər. Əsas səbəblər bunlardır:
Tibbi problemlər: Hipotireoz və yuxu apnesi kimi xəstəliklər daha çox yuxuya səbəb ola bilər. Eyni zamanda depressiya və xroniki yorğunluq da yuxunun artmasına səbəb olan psixoloji faktorlar sırasındadır.
Stress və psixoloji hallar: Stress, depressiya və ya narahatlıq pozuntusu uzun müddət yatmaqla nəticələnə bilər. Bu isə psixoloji vəziyyətin daha da ağırlaşmasına yol aça bilər.
Yaşam tərzi və vərdişlər: Gec yatmaq və düzənsiz həyat tərzi bədənin bioloji saatını poza bilər. Bu isə gündüz saatlarında daha çox yatmaq istəyi yaradır.
Dərmanlar: Antidepresantlar və bəzi ağrıkəsicilər həddindən artıq yuxuya səbəb ola bilər. Bu zaman həkimlə məsləhətləşərək müalicəyə yenidən baxmaq faydalıdır.
Ətraf mühit: Daimi qaranlıq otaqlarda qalmaq orqanizmdə yuxu ehtiyacı hissini artırır və bioloji saatı çaşdıra bilər.
Gündə nə qədər yatmaq lazımdır?
İnsanın yaşına görə ehtiyac duyduğu yuxu miqdarı dəyişir:
0–3 ay: 14–17 saat
4–11 ay: 12–15 saat
1–2 yaş: 11–14 saat
14–17 yaş: 8–10 saat
18–64 yaş: 7–9 saat
65 yaşdan yuxarı: 7–8 saat
Çox yatmağın fəsadları nələrdir?
Fiziki sağlamlıq problemləri: Həddindən artıq yuxu ürək-damar xəstəlikləri, piylənmə və maddələr mübadiləsi pozğunluqları riskini artırır.
Zehni sağlamlıq: Diqqət dağınıqlığı, yaddaş zəifliyi və motivasiya itkisi müşahidə oluna bilər.
Enerji çatışmazlığı: İronik olaraq çox yatan insanlar daha yorğun hiss edir və bu gündəlik fəaliyyətə mənfi təsir edir.
Sosial həyat: Uzun müddət yatmaq sosial təcrid və ailə münasibətlərində pozulma ilə nəticələnə bilər.
Nə etmək lazımdır?
Çox yatmaq probleminin qarşısını almaq üçün bu tövsiyələrə əməl etmək olar:
Gündəlik yuxu cədvəli tutun
Gündə azı 30 dəqiqə fiziki aktivlik
Yatmazdan əvvəl elektron cihazlardan uzaq durun
Gecə saatlarında kofein və ağır yeməklərdən çəkinin
Əminə Bayramova
