Azərbaycan təbiəti həmişə öz rəngarəngliyi, zənginliyi ilə dünya ekoloqlarının diqqətini cəlb edib. Cənub təbiətinin bənzərsizliyi barədə isə ayrıca danışmağa dəyər. Təbiiki, ekolojitarazlığınqorunmasında meşələr müstəsna rol oynayır. Eləbunagörə dəAzərbaycanRespublikasınınPrezidenticənabİlhamƏliyevağaclarınqanunsuzolaraqkəsilməsininyolverilməzolduğunuvə buqanunsuzluqlaraqarşıdaim cidditədbirlərgörülməsinin, beləhallarayolverənşəxslərinməsuliyyətəcəlbedilməsininvacibliyinidiqqətiıçatdıraraqdemişdir: “Bizekolojivəziyyətləbağlıməsələləridaimdiqqətmərkəzindəsaxlayırıq. Ancaqictimaiyyətidə, mənidənarahatedənməsələağaclarınkəsilməsiməsələsidir. Bunayolverməkolmaz.
Hesabedirəmki, biz buradadahadaciddiməsuliyyəttətbiqetməliyik. Ağackəsmətam şəkildədayandırılmalıdır. Ancaqnadirhallarda, o daEkologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyininrəyiiləhardasaağacyaköçürülə, yakəsiləbilər. Onagörəməndəfələrləbu məsələlərləbağlıözfikrimibildirmişəm. Deyəbilərəmki, vəziyyətəvvəlkiillərənisbətəndahamüsbətdir. Ancaqbizistədiyimizətam şəkildənailolabilməmişik. Gecəvaxtıgəlirlər, qanunsuzolaraqağaclarıkəsirlər, yerləridüzəldirlərki, ev tiksinlər. Bu, vicdansızlıqdır, bu, biabırçılıqdır, bu, cinayətdir.
Onagörə aidiyyatıqurumlartəklifversinlər, bizağaclarıkəsənlərəqarşıdahadacidditədbirgörməliyik. Onlarməsuliyyətəcəlbedilməlidir. Birdahademəkistəyirəm ki, şəhərdəbirdənədəolsunağacEkologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyininicazəsi, rəyiolmadankəsiləbilməz. Bu, mənim sonxəbərdarlığımdır”.
Talış daglarınınözünəməxsuszənginfaunavə florasıvar. Bitkiörtüyüvə heyvanataləmibaxımındançoxzənginolanCənub meşələrindədünyanınheç biryerindətəsadüfolunmayannadirağaclarbitir. Dəmirağac, şabalıdyarpaqpalıd, Lənkəranakasiyası, Hirkan ağcaqayını, Hirkanşümşadıartıqbutorpağıntəbiisimvolunaçevrilib. XüsusiMühafizəolunantəbiətəraziləriolan Hirkanvə QızılağacMilliparklarının, meşələrinəraziləribiomüxtəlifliyinmühümgöstəriciləridir.
Respublikadameşələrinümumisahəsi1213,7 minhektardır. Bunun 1021,88min hektarımeşələrləörtülüdür. Bu daümumiərazinin 11,8faizinitəşkiledir. Planetimizinağ ciyərlərisayılanmeşələrinmühafizəsizamanın tələbidir. EləbunagörəUluöndərinrəhbərliyidövründəmeşələrinmühafizəsivəzənginləşdirilməsiiləbağlıbirsıramühümtədbirlərgörülüb. Ümummilli liderinekolojisiyasətimöhtərəmPrezidentİlhamƏliyevtərəfindənlayiqincədavametdirilir. Təsadüfideyilki, bu günmüstəqilAzərbaycanRespublikasındaekologiyasahəsindəgörülənişlər, birsıraekolojitədbirlərə,o cümlədənCOP29-aBakınınev sahibliyietməsibeynəlxalqictimaiyyətindiqqətinicəlb edir. Respublikanınzəngintəbiətiniqorumaq, meşələri bərpaetmək üçünPrezidentİlhamƏliyevintapşırıqvətövsiyyələrinirəhbərtutaraqyeni-yenilayihələrhəyatakeçirənEkologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyiölkəmizinən ciddi ekolojiproblemlərininhəllinəcəmiyyətin, qeyri-hökumətvəbeynəlxalqtəşkilatlarındiqqətinicəlbetməklədövlətinmüəyyənetdiyiekolojisiyasətiardıcıl vəqətiyyətləyerinəyetirir. Ətrafmühitinqorunmasında, təbiiehtiyatların,faydalıqazıntıların, su, torpaq, havakimiəvəzsizsərvətlərin, meşələrinvəbiomüxtəlifliyinmühafizəsivətəbiisərvətlərdənsəmərəliistifadəedilməsiiləəlaqədarbirsıramühümtədbirlər həyatakeçirilir. Təbiiki, buişdəMehribanxanımƏliyevanın“Hər kəsbirağacəksə...”, dahiAzərbaycanşairiİmadəddinNəsiminin650illikyubileyiiləbağlıvətənpərvərliktəşəbbüslərinəvəçağırışlarınabütünölkəəhalisiqoşuldu. Bakıdavərespublikanınrayonlarındayüzminlərləağacəkildivəmövcudyaşıllıqlaraaqrotexnikiqaydadaxidmətgöstərildi.
2023-cüildəAzərbaycanxalqıÜmummilliliderHeydərƏliyevin100illiyinitəntənəiləqeydetdi. Bumünasibətləekolojisahədəbirçoxtədbirlər, o cümlədəniməciliklər həyatakeçirildi. Qısamüddətərzindərespublikayeniyaşıllıqlara büründü. Cənubmeşələridədahirəhbərinyubileyinəsamballıtöhfəverdilər. Beləki, LənkərandaÇexiyavəAzərbaycanxalqlarınındostluqrəmziolaraq“Dəmirağac”parkısalındı. Uluöndərinanadanolmasının101-ciildönümümünasibətiləhəminparkdanövbətiağacəkməaksiyasıkeçirildivə101 dəmirağacıəkildi. İndihəmin ağaclarartıqboyatıb, böyüyüb. AksiyadaÇexiyaRespublikasınınAzərbaycandakısəfirliyininişçiləri, Çexiyanındünyaşöhrətlialim-ekoloqları, Ekologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyinin əməkdaşları, o cümlədənMeşələrinİnkişafıXidmətininrəisiRamikƏşrəfoviştirakediblər.
Lənkəran1saylı Regional MeşəTəsərrüfatıMərkəzininkollektivi“Dəmirağac”parkınıdanəzarətsizqoymur. BuparkdaUluöndərinanadanolmasının102-ciildönümümünasibətiiləkeçirilənaksiyazamanımövcudyaşıllıqlara, ağaclaraaqrotexnikixidmətgöstərilib vəyeniyaşıllıqlarsalınıb. EynizamandaUluöndərin ildönümü münasibətilə Osakücəmeşəbəyliyindədə yeni yaşıllıqlar salınıb. Beləki, salınmışyeniyaşıllıqmeşəçilərindiqqətvəqayğısının daha bir təzahürüdür.
EkologiyavəTəbiiSərvətlərNazirliyinindiqqətvəqayğısısayəsindəCənub meşələrindəyeniab-havaduyulur. Bu daNazirliyin yenikadrsiyasəti iləəlaqədardır. İndiMeşətəsərrüfatMərkəzinətəşkilatçılıqbacarığınamalikHabilƏliyevrəhbərlikedir. Qısamüddətdəonunsəyiiləsəmimi, işgüzarbirkollektivformalaşıb.
Keçən ilmərkəzinkollektivitərəfindən44hektardameşəəkinlərikeçirilib, 45hektardaisəpalıdtoxumununsəpiniaparılıb. Ümumiplan isə89hektarolub...2025-citəsərrüfatiliüçün isə60hektardaəkinkeçirməknəzərdətutulub. Bunun 13hektarıyaz, 47hektarıisəpayızmövsümüüçünplanlaşdırılıb. Artıq yazda13hektardameşəəkinivəpalıdtoxumuaparılıb. Əkindəmeşəcinslitinglərdənistifadəolunub. Əkin zamanıdahaçoxağcaqayın, göyrüş, dəmirağacı, vələs vəpalıdtinglərinəüstünlükverilib. MərkəzinəhatəetdiyiLənkəran, Astara, Lerikrayonlarınınxidmətiərazilərində700hektardatəbiibərpayaköməkməqsədiiləlazımiaqrotexnikiişlərgörülüb.
Qarşıdanbürkülüyaygünlərigəlir. Təbiiki, yaydameşələrinqayğılarıdaha da artır. Əsasdiqqətmeşələrdəyanğıntəhlükəsizlikqaydalarınaciddiəməlolunmasınayönəldilir. Lənkəran1saylıRegionalMeşəTəsərrüfatMərkəzininişçiləridəhazırdaməhz buqayğılarlayaşayırvəişləyirlər. BununlaəlaqədarmərkəzindirektoruHabilƏliyevözfikirlərinibizimləbölüşərəkdedi: - Mərkəzimiz 2025 - ci ilin 4 ayı ərzində baş verə biləcək yangın hadisələrinin qarşısını almaqdan ötrü 8280 metr uzunlugunda mövcudolan yollar bərpa edilmişdir.4900 metr uzunlugunda yeni mineral zolq çəkilmiş,5600 metr köhnə mineral zolaq təmir edilmiş və bununla baglı maarifləndirmə tədbirləri, praktiki təlimlər keçirilmişdir.Yangın riski olan meşə ərazilərində yanğın təhlükəsuzliyi ilə bağlı maarifləndirici,qadağanedici bə xəbərdar edici 118 ədəd löhvə,müşahidə qulləsi quraşdırılmışdır 24 sayda yanğına həssas ərazi və 8 sayda post,8 toplama məntəqəsi müəyyən edilmişdir.Eyni zamanda 200.16 kub metr həcmində müəyyən edilən tör-tökentünü ərazidən kənarlaşdırmaq istiqsmətində işlər görülür.Geyd edimki 2025 ilin 4 ayı ərzində hec bir yanğın hadisəsi baş verməmişdir. Mərkəzin xidməti ərazisində baş verə biləcək yanğın hadisəsinin qarşısını alınmaqdan ötrü operativ tədbirlər planına uyğun işlər davam etdirilir".
Meşələrdəyanğınhadisələrinqarşısınvaxtındantezalmaqüçünəhaliarasındamaarifləndiricitədbirlərəhazırdahəmişəkindəndahaçoxdiqqətyetirilir. Təsadüfideyilki, 8may2025-ciiltarixindəLənkəranMədəniyyətmərkəzində“Yanğınaqarşı qabaqlayıcıtədbirlərinsəmərəliliyinin artırılması” mövzusundaEkologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyinövbətiregionalmüşavirəkeçirib.
MüşavirədəLənkəranşəhərİcraHakimiyyətibaşçısınınmüaviniEmin Quliyev, AzərbaycanRespublikasıEkologiyavə TəbiiSərvətlərNazirliyininaparatınınƏtrafmühitinvətəbiisərvətlərinidarəedilməsişöbəsininmüdiriKənanKərimli, MeşələrinİnkişafıXidmətininrəismüaviniCabbarQəribov, AzərbaycanRespublikasıFövqəladəHallarNazirliyininNəticələrinaradanqaldırılmasıişinintəşkilibaşidarəsininrəisi, polkovnik-leytenantKənanAşurov, NazirliyininDövlətYanğın NəzarətiXidmətininrəismüavini, daxilixidmətpolkovnikiCəmilXudiyev, DövlətYanğındanMühafizəXidmətinintəşkilivəpeşəhazırlığışöbəsininrəisi, daxilixidmətpolkovnikiAnarHüseynov, AzərbaycanRespublikasıKəndTəsərrüfatıNazirliyinin Stratejiplanlama, təhlil vəhesabatlılıqşöbəsininsektormüdiriŞövqiLələşovvəbaşqalarıçıxışetmişvə yanğıntəhlükəsizlikqaydalarınaciddiəməledilməsininvacibliyindəndanışmışlar.
Təbiətqarşısındahər birsıravi vətəndaşözməsuliyyətini hiss etməlidir. Anayurdun gözəlliklərini, xüsusilə meşələrimizi qorumaq və artırmaq, yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına ciddi əməl etmək hamının borcuolmalıdır. Dağıtmaq, talan etmək bizim milli mentalitetimizə yaddır. İnanırıq ki, Respublika Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi xüsusi fəallıqla başladığı indiki həqiqi təbiətsevərlik, tendensiyasını axıra qədərdavametdirəcək, möhtərəm Prezidentin məlum tapşırıq və tövsiyyələrdən irəli gələn vəzifələri layiqincə yerinəyetirəcək.
Bəxtiyar Hüseynov, Xudaverdi Cavadov
