BAKI, TurkicWorld
Dünyanın ən zəngin 10 faizi qlobal istiləşmənin üçdə ikisinə cavabdehdir.
TurkicWorld xəbər verir ki, yeni tədqiqat dünyada gəlir bərabərsizliyinin iqlim böhranına təsirini bir daha gündəmə gətirib.
ETH Zurich universitetindən Sara Şoenqartın rəhbərlik etdiyi araşdırmaya görə, 1990-cı ildən bəri qlobal istiləşməyə səbəb olan karbon emissiyalarının üçdə ikisi dünyanın ən zəngin 10 faizinin payına düşür.
Alimlər qeyd edirlər ki, bu qrupun təkcə yüksək istehlak səviyyəsi deyil, həm də investisiya fəaliyyətləri quraqlıq və ölümcül isti dalğaları kimi iqlimlə bağlı ekstremal hadisələrin artmasına səbəb olur. Məsələn, ən varlı 1 faiz orta statistik şəxslə müqayisədə 26 dəfə daha çox istiləşmə təsiri yaradır və Amazondakı quraqlığa 17 dəfə çox səbəb olur.
Tədqiqatda göstərilir ki, Çin və ABŞ-dakı ən zəngin 10 faizin emissiyaları qlobal karbon çirklənməsinin təxminən yarısını təşkil edir. Bu, son 30 ildə Yer səthinin orta temperaturunun 1,3°C yüksəlməsində mühüm rol oynayıb.
Alimlər iqtisadi məlumatlar və iqlim modellərindən istifadə edərək müxtəlif gəlir qruplarının emissiyalarını izləyib və onların yaratdığı iqlim risklərini qiymətləndiriblər. Onların qənaətinə görə, varlı şəxslərin maliyyə sərmayələri də ən az şəxsi həyat tərzi qədər əhəmiyyətli iqlim təsirləri yaradır.
Beynəlxalq Tətbiqi Sistemlərin Təhlili İnstitutunun eksperti Karl-Fridrix Şleussner bildirib ki, iqlim tədbirləri çərçivəsində ən varlıların məsuliyyətini nəzərə almadan effektiv nəticə əldə etmək mümkün deyil. O, kapital sahiblərinə karbon tutumlu investisiyalar və artan sərvət vergiləri vasitəsilə məsuliyyət yüklənməsinin ədalətli mexanizm ola biləcəyini vurğulayıb.
Qeyd edək ki, Braziliya 2023-cü ildə G20 sammiti zamanı 1 milyard dollardan artıq sərvətə malik şəxslər üçün 2 faiz nisbətində sərvət vergisi təklif edib. G20 ölkələri “ultra yüksək sərvətli şəxslərə effektiv vergi tətbiqində əməkdaşlıq” barədə razılığa gəlsələr də, hələlik bu istiqamətdə ciddi addım atılmayıb.
Forbes-in məlumatına görə, dünyanın ən zəngin milyarderlərinin üçdə biri ABŞ-da yaşayır. Bu rəqəm Çin, Hindistan və Almaniyadan xeyli çoxdur. Oxfam təşkilatının hesabatına görə, son on ildə ən varlı 1 faiz 42 trilyon dollarlıq yeni sərvət əldə edərək, dünya sərvətinin ən aşağı 95 faizindən daha çoxuna sahib olub.
